Güle Güle BFN, Hoş Geldin CFM

Bitstream Font Navigator'ün yerini alan ve CorelDRAW Graphics Suite X8 ile yeni tanıştığımız Corel Font Manager İncelemesi

Merhaba arkadaşlar. Bir önceki yayında yani şurada detaylarıyla söz edildiği gibi CorelDRAW Graphics Suite X8 piyasaya çıktı. Kullanmakta olan herkese şimdiden keyifli ve sorunsuz deneyimler diliyorum. 

Evet, CorelDRAW Graphics Suite X8 köklü değişiklik ve nefis yeniliklerle karşımızda. Bu yazıda başlıktan da anlaşılacağı üzere bu yeni sürüm ile birlikte gelen Corel Font Manager (CFM)'ı  genel hatlarıyla inceleyeceğim.

CorelDRAW Graphics Suite X8 ile gelen en köklü değişiklik;
bu sürüme kadar alışageldiğimiz CorelDRAW'ın olmazsa olmazı font yönetim aracı olan Bitstream Font Navigator'un, yerini tamamen yepyeni bir altyapı ve sisteme sahip Corel Font Manager'a bırakmasıdır.

Yılların font yönetim aracı olan ve aslında tam olarak Corel ekibinin üretmeyip de Bitstream Inc.'den satın aldığı Font Navigator'e güle güle derken onun yerini alan ve gerçekten onu aratmayacak hatta çok daha başarılı ve tamamen Corel ekibi tarafından üretilmiş bir font yönetim aracı alan Corel Font Manager'a merhaba diyoruz...

Beta sürecinde de deneyimlediğim üzere CorelDRAW ve CorelPHOTOPAINT'in font yönetim sisteminin X6 sürümünden aldığı yeni text (yazı) motoruyla güçlenerek geliştiğini söyleyebilirim. Kullanılabilirlik ve basitliği konusunda şimdilik aynı şeyleri söyleyemeyecek olsam da ortaya oldukça başarılı ve kısa bir deneyim sürecinden sonra rahatça kullanılabilecek ve zaman içinde çok daha iyiye doğru ilerleyecek bir yapı çıktığı ortada. Buna, CorelDRAW X8'i kurup ardından Corel Font Manager'ı deneyimlediğinizde sizler de şahit olacaksınız.

Corel Font Manager için, bilinen Font Navigator'den ayrılan özelliklerin başında; font arşivinizi tamamen size yönelik bir şekilde yönetmenizi sağlayacak esnekliği sayabiliriz. Corel Font Manager, CorelDRAW ile birlikte sizi, Font Navigator'den bilinen, sistem fontları (PC'ler için örnek: Windows/Fonts klasörü) klasöründen kurtarıyor ve tamamen bağımsız bir çalışma zemini hazırlıyor.

Font Navigator'u tecrübe edenler bilir; CorelDRAW'da kullanmak istediğiniz bir font için yapmanız gereken işlem şudur: Font Navigator açılır, oradan kendi arşivinizdeki istenen font seçilir ve "install" edilir. Install edildiği anda, artık o font, CorelDRAW çalışma alanında, font listesine dahil edilir ve kullanılabilir durumdadır. Font Navigator işte bu install işlemini yaparken, bağımsız arşiv klasörünüzde bulunan ve install ettiğiniz o font için, sisteminizde windows/fonts klasöründe o fonta bir kısayol oluşturmaktaydı.

Corel Font Manager'da ise, CorelDRAW veya CorelPHOTOPAINT'te kullanmak istediğiniz bir fontu, bu şekilde bir install etme zorunluluğu yok. Çünkü kullanmak isteyeceğiniz bir fontu, Corel Font Manager'ı açıp, fontu bulup sonra install etmek diye bir işlem yok!

Corel Font Manager, onu yönlendirdiğiniz font arşivlerini doğrudan okumak ve sunmak üzerine kurulmuş bir yönetim aracı oldu. Yani arşivinizde olan binlerce fontu sadece bir isim listesi olarak indekslemekten öte, bütün özellikleriyle, doğrudan, fiziksel ve eş zamanlı olarak yönetim sağlıyor.

Bu nedenle, arşivinizdeki herhangi bir fontu CorelDRAW veya PHOTOPAINT'te kullanmak, install etmenize gerek kalmıyor.
Artık bütün fontlarınıza CFM sayesinde, CorelDRAW veya PHOTOPAINT çalışma alanında, font listesinden ulaşabilirsiniz, üstelik CFM bunu sağlarken windows/fonts klasörünü de işgal etmemektedir. CorelDRAW veya CorelPHOTOPAINT çalışma alanı içinde font listesine tıkladığınızda doğrudan font arşiv klasörlerinizin içinde gezinti yapmış oluyorsunuz. Harika değil mi?

CFM, hem bütün fontları CorelDRAW çalışma sayfanızda listeliyor hem de fontların detaylarına ulaşmanız ve yönetmeniz için kendi penceresinde de ayrıca size sunmuş oluyor. CFM sayesinde tüm arşivinizi CorelDRAW'a yüklemiş gibi olduğunuz için; eski kayıtlı dosyalarınızı, (kendi font arşivinizden yararlanarak) yaptığınız çalışmalarınızı açarken CorelDRAW artık size font da sormuyor, tüm çalışmalarınızı seri ve güvenli bir şekilde açabiliyorsunuz.

Fontlara daha detaylı bakmak, yönetmek veya işletim sisteminize yüklemek için, Corel Font Manager'ı kullandığınızda ise, basit bir örnekle; içi binlerce resim dolu bir klasörde sisteminizin explorer penceresinde dolaşır gibisiniz ama çok daha gelişmiş olarak tabii.

CFM, içinde kendi fontlarınızı, bütün alt üyeleriyle, bütün özellikleriyle, uzantı, tanımlama, simgesel kütüphane, bütün info bilgisiyle ve glyph tablolarına  kadar hepsini aynı anda görebileceğiniz bir yapıya sahip.

CFM bu yapısıyla, ilk başta binlerce font için kullanım ve hız açısından biraz endişe verici gibi görünse de (ki açıkçası beni tedirgin etmiş, sistemin ya da en azından Corel programlarının yavaşlamasına neden olabileceğini düşünmüştüm.), Corel ekibinin azimli ve titiz çalışmasının sonucu olarak hız açısından da şaşırtıcı şekilde başarılı olduğunu söyleyebilirim. Değerli arkadaşım Kürşad ÇAKIR ile birlikte ilk etapta ortalama 9000 adetlik bir font arşivini denedik ve beklediğimizin oldukça üzerinde iyi bir hızla karşılaştık.

Gelelim Corel Font Manager'ı başlatmaya:
Corel Font Manager, aynı Font Navigator gibi, CorelDRAW Graphics Suite kurulumundaki seçenekler listesinde demirbaş olarak geliyor ve mutlaka kurulum esnasında opsiyonlarda seçili olması gerekiyor ve normal bir kurulum sonrasında CorelDRAW Graphics Suite ailesinin diğer üyeleriyle birlikte sisteminizdeki yerini alıyor.

Corel Font Manager'da da Font Navigator'daki gibi ilk açılış önemli: Çünkü ilk kullanımda font klasörlerinizi bu yönetim aracına tanıtarak dizinlerinizi oluşturmanız gerekiyor. Yukarıda da değindiğim gibi, Corel Font Manager'ı tamamen sizin arşivinize ve klasör tertibinize yönlendirip ve yönetim yapacağınız için, kurulumdan önce font arşivlerinizin düzeninizi benim gibi gözden geçirip, tam istediğiniz tertip/düzene getirmenizi öneririm.

Corel Font Manager, doğrudan arşiv klasörlerinizde eş zamanlı etkileşim içinde olacağı ve fontlarınızı yönetirken doğrudan o klasörlerin içinde dolaşıyor olacağınız için, font arşivleme klasörlerinizi muhakkak varsa SSD disklerde, eğer yoksa en azından birincil diskte yani işletim sisteminizin kurulu olduğu diskte tutmanızı önemle tavsiye ederim. Çünkü ikincil kullanılan diskler bilindiği gibi, belli bir kullanmama / hareketsizlik süresi sonrası uyku moduna geçebiliyor. Bunun etkisini ise; çalışmanız sırasında font listesine tıkladığınızda karşılaşacağınız yavaşlık olarak görebilirsiniz.
CorelDRAW'da çalışmanız esnasında font listesini açtığınızda CFM, font arşivinize köprü kurarak arka planda çalışıp size doğrudan tanımladığınız arşivi, disk üzerinden liste yaparak sunacağı için, muhtemel uykudaki sabit diskinizin uyanmasını bekleme sürecine girecektir ve bu da size CFM ya da CorelDRAW'ın yavaş çalıştığını düşündürebilir ve işinizi yavaşlatabilir.

Burada yeni kullanıcı arkadaşlarımızın hatta eski kullanıcıların bile zaman zaman düştüğü bir hatayı hatırlatalım.İster Font Navigator olsun, ister yeni CFM olsun, her ikisinin de kurulum ve font dizini oluşturma prensibi aynı. Font dizini oluştururken, font arşivinin bulunduğu klasörü yönetim aracına tanımlamak gerekiyor.
Font Navigator'de bu işlem, Find Fonts komutunu seçip, sistem içerisindeki klasörünüzü bularak, başındaki kutucuğa tik ederek yapılıyordu.
Yapılan hata ise; tanımlanacak arşiv klasörün bulunduğu sabit diskin başındaki kutucuğa ve/veya başka klasörlere de tik koyulmasıdır.
Bu durumda Font Navigator, nelere tik koyulduysa onları indekslemekte ve böylece sadece istediğiniz font arşivinizi değil, sabit diskinizde bulduğu (eğer varsa başka yazılım, klasör vb. herşeye ait) ne kadar font varsa onları da indeksleyerek; ortaya kendi arşivinizi bile tanıyamayacağınız bir font karmaşası görüntüsü çıkmasına neden oluyordu. Font Navigator için bu, çok tehlikeli bir durumdur ve işlerinizin ciddi şekilde aksamasına, işlerinizdeki fontların sorun çıkarmasına bile neden olabilir.

Corel Font Manager'da bu işlem değiştirildi. Artık font klasörü tanımlarken, onay kutucuğu tikleme işlemi yok. Doğrudan eklenecek klasörü seçip, sağ altta "Klasör Seç" demeniz yeterli. Yalnız burada da doğru klasörü seçtiğinizden emin olmalısınız.

Evet, düzenli font arşivinizi mümkünse SSD'e ya da en azından işletim sisteminizin kurulu olduğu birincil HDD'e aldıktan sonra geriye, Corel Font Manager X8'i başlatmak ve font arşiv klasörünüzü tanıtmak kalıyor. Bu arada yeni gelen Corel Font Manager X8, bana da font arşivimi yeniden gözden geçirip, derleyip toparlamak konusunda faydası oldu. Yıllar içerisinde bir miktar karışmış olan font arşivimi tekrar gözden geçirip tasnif ederek, yeni font klasörümü birincil SSD'de kullanmak üzere hazırlamış oldum.

Corel Font Manager'ı çalıştırdığınızda karşınıza oldukça sade, göz yormayan ve geniş bir çalışma, izleme, yönetim alanı sunan CFM ekranı çıkıyor. CorelDRAW ve CorelPHOTOPAINT'teki önemli yeniliklerden biri olan görünüm ve renk teması değiştirme seçenekleri CFM'da da sunuluyor: Sağ üst köşede dişli simgesinden bu ayarlara ulaşabilirsiniz. Genel görüntü boyutlandırma ile birlikte 4 ayrı tenk tema seçeneği mevcut. Özellikle boyut ayarları benim gibi çoklu monitör ve büyük ekran kullananlar için önemli bir detay.

Corel Font Manager'a kişisel font arşiv klasörlerinizi tanımlama:
CFM'i ilk çalıştırdığınızda karşınıza çıkan font listesi, işletim sisteminizde yüklü olan fontlardan oluşmaktadır ve tabi ki ilk yapacağınız şey; kendi font klasörlerinizi CFM'ye tanıtmak olacak. Bunun için sol üst köşede Libraries (Kütüphaneler)'in karşısında bulunan Add Folder (Klasör Ekle) simgesini tıklayın ve font arşiv klasörünüzü bulup tanıtın. Bu işler font arşivinizdeki yazıtipi miktarına göre ilk etapta biraz zaman alacaktır. Font klasörleriniz tanımlandıktan sonra, pencerenin altında mevcut font sayınızı görebilirsiniz.

Orada göreceğiniz sayı, CFM ekranında sol menüde eğer My fonts (Fontlarım) seçili ise, işletim sisteminizde bulunan fontlarınızla birlikte, tanımladığınız font arşiv klasöründeki fontların toplam sayısıdır. Eğer sadece font arşiv klasörünüzdeki fontlarınızı listelemek ve görmek istiyorsanız, sol menüde bulunan My fonts (Fontlarım) ın altında oluşmuş olan kendi klasörünüze tıklamanız gerekir.

CFM'ın solunda bulunan menüde, yukarıdan aşağıya doğru;
•My fonts (Fontlarım) İşletim sisteminizin font klasöründeki fontlarla birlikte tanımladığınız font arşivi klasörü içeriğini gösterir.
•Tanımladığınız font klasörünüz ve adı. (Sadece tanımadığınız font klasörü içeriğini gösterir)
•Online ulaşabileceğiniz font listesi.
•Kendi oluşturacağınız ve sistemin sık kullanılanları gösterdiği listeler.

•Filtreler:
Font arama, seçenek daraltma ve tespit için de çok fayda sağlar.
Özellikle CFM ile daha da geliştirilmiş bu filtreleme, arama seçenek daratlma listesinde, font teknolojisi, stil, incelik kalınlık, opentype gibi alt seçeneklerle güçlendirilmiş.

CFM'nin yenilikçi bir özelliği de listelediği arşiv içerisinde mükerrer fontları tespit etmesidir. Siz de benim gibi zaman içinde font klasörlerinizi güncellemeleriniz sonucunda gözden kaçırdığınız birden çok kopyalanmış aynı fontlar varsa CFM bu konuda düzeninizi tekrar korumanızı sağlayacak güzel bir yardımcı olacaktır. Karşınızdaki font listesindei fontların sol başında bulunan sarı şeritler, o fontun işletim sisteminize install edilmediğini gösterir. Yeşil şeritler ise fontun install edildiği anlamına geliyor. Ama merak etmeyin, yukarıda da değindiğim gibi, CorelDRAW'da bir font kullanmak için artık onu Font Navigator'deki gibi, install etmek zorunda değilsiniz. CFM başlatırken, bir kereye mahsus tanımladığınız font arşivinizin tamamı artık CorelDRAW çalışma alanınızda font listesinde yerini aldı bile.

Yinelenen fontların tespiti: CFM, mükerrer yani yinelenen fontları, listenizde şeritler halinde gösterilen font isimlerinin sağ tarafında bir simge ile size hatırlatıyor.

Eğer sadece yinelenen fontları görmek isterseniz, soldaki filtreler bölümünde Duplicates (Yinelenenler) ismiyle seçenek olarak da mevcut. Yinelenenler kutucuğunu seçip filtrelediğinizde, karşınızda artık arşivinizdeki sadece yinelenen fontlar listelenecektir. Böylece arşivinizde gereksiz yere çifter ya da daha fazla aynı fontları denetleyeip temizleyebilirsiniz.

CFM'de yine Font Navigator'de de olan kişisel kataloglama, fontları kategorileme, yeni listeler oluşturma veya listelenen font ya da fontları sadece listeden veya hem listeden hem de fiziksel olarak sabit diskinizden de silme imkanınız var.

►Eksiklik: Oluşturulan kişisel font liste, klasör veya kataloglar malesef dışarı kaydedilemiyor. Bu da, yazılımı herhangi bir nedenle kaldırıp kurunca kişisel listeleri geri getirememek demek oluyor ki bu eksikliği "şimdilik bir sorun" olarak görüyor ve yarınlarda çıkacak güncellemelerle giderileceğini umut ediyorum.

İpucu: listenizde seçili bir fontun, fiziksel olarak nerede olduğunu da hemen mouse sağ tuş ile öğrenebiliyor ve hatta tek tıklama ile dosya gezgini üzerinden fontun bulunduğu noktaya ışınlanabiliyoruz. Daha önce Font Navigator'de bu sistem sağlıklı çalışmamakta, fontun disk üzerindeki adresini yarım göstermekteydi.

Listenizi filtreli değil de normal listeleme ile kullanırken, yine yinelenen fontları görebilir veya bu görünümü kapatabilirsiniz. Bu da çok basit bir şekilde buton haline getirilerek CFM ana penceresinin üstüne eklenmiş.

Yukarıdaki resimde de görüldüğü gibi, yinelenen fontları göster / gizle butonunun hemen sağında "Örnek metni girin" kutusu bulunmaktadır. Buraya yazdığınız kelime ya da cümleleri daha yazmaktayken, eş zamanlı olarak tüm liste fontlarına uygulandığını görüyoruz ki bu da çok başarılı bir sunum oluşturuyor.

Evet, örnek metin yazma kutusunun sağında ise arama kutusu mevcut ve kararlı çalışmakta. İsim üzerinden aranan bir fontun ismini doğru şekilde yazıldığı sürece kusursuz sonuçlar veriyor.

Gelelim CFM'e önemli bir değer katan, CFM Font Prtoperties docker menüsüne:CFM ekranının sağında bulunan bu menü, yukarıda söz ettiğimiz üst alet simgelerinde, arama kutusunun sağında bulunan ve simgesi şu: Font Properties (Yazıtipi özelliklerini göster / gizle) butonu ile açılıp kapatılabiliyor. 

Arkadaşlar, bu menü, listede seçili olan fontun, tüm kimliğini, özelliklerini, görsel içeriklerini, dil içeriklerini, unicode değerlerini, ascii kodlamalarını, kısacası seçili fonta dair her şeyi gözler önüne seren müthiş bir yardımcıdır. Öyle ki zaman içinde alışınca bunu daha iyi anlayacaksınız. Özellikle benim gibi tipopgrafi ile haşır neşir olan arkdaşlara selam ediyorum.

Bu menüde ise yukarıda küçük resmini gördüğünüz açma kapama butonunun yanındaki butonlardan "g" simgeli olan, seçili fontun görsel içeriklerini gösteren (glyph set) menüyü aşağıda açıyorken, onun yanında bulunan son buton da (details), seçili fontun genel özellik bilgilerini (fontun ailesi, yapım teknolojisi, uzantısı, ait olduğu dili ve font tasarımcı bilgilerini içeren) veren pencereye geçiş yapmanızı sağlıyor.

Glyph set (Görsel içerikler) bölümüne dönersek, burada, seçili fontun tüm içeriğini ve eğer mevcutsa, fontun tasarımında işlenmiş diğer görsel içeriklerin hepsi elimizin altında. Alfabe ve numerik değerlerin dışında, başka dillerin harfleri, süsleme eklentileri, çeşitli dallara ait semboller, kısacası font tasarımında font içeriğine ne işlenmişse her şeyi buradan inceleyip, hatta görsel seçeneklere göre filtreleyip (örneğin; rakamlar,semboller, matematik işaretleri vb...) izleme imkanı var. Bu menüde incelenen her işaret, simge, harf gibi nesnelerin, isimlerini, glyph id'sini, unicode ve klavye kısayol tuşlarını da hemen alttaki pencerede aynı anda görmek mümkün.

Corel Font Manager için Corel firmasının hazırladığı ve Türkçe altyazı desteği de ekleyerek Türk kullanıcıları selamladığı iki küçük ders videolarına buradan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca küçük bir ipucu olarak, bu Glyph set (Görsel içerikler) menüsünde seçtiğiniz herhangi bir nesneyi doğrudan klavye ile kopyalayarak (CTRL C), CorelDRAW çalışma alanınıza yapıştırılabildiğini, hem de doğrudan CFM'da seçili font ile geldiğini paylaşmak isterim.
Bazı sembollü veya farklı dillere ait üyeler barındıran grafik veya tipografi çalışmalarında, acil durumlarda çok iş göreceğine eminim.

Corel Font Manager çalışma alanı da dediğim gibi, diğer Corel Graphics Suite üyeleri gibi, renk ve boyutlandırma konusunda kullanıcı dostu yönünde esneklik kazandırılmış. CFM ana penceresinin sağ altında bulunan boyutlandırma çubuğu ile liste istenilen ölçüde boyutlandırılabiliyor. Aynı durum, sağdaki Glyph set (Görsel içerik) menüsündeki içerik sunumu için de geçerlidir. O menünün ortasında bulunan Glyph preview (Görsel önizleme) kaydırma çubuğu ile, menü içindeki görsel üyelerin de büyüklüğü de ayarlanabiliyor. Biliyorsunuz bu imkan bir süredir CorelDRAW ve PP çalışma alanı font listelerinde de sunuluyor ve müthiş işe yarıyor.

Evet arkadaşlar... Yeni ve daha da gelişeceğine dair umut vadeden Corel Font Manager için, gerek rahatlatıcı görsel çalışma alanı olsun, gerek kullanım ve detay açısından olsun, ortaya oldukça başarılı bir font yönetim programı çıktığını söyleyebilirim. Yukarıda saydığım özellik ve yenilikleriyle, yerini almış olduğu Bitstream Font Navigator'ü aratmayacağı gibi fazlasını şimdiden sunmuştur.
Kişisel yorumum olarak CFM, sadece CorelDRAW Graphics Suite çalışmalarında değil, bağımsız olarak fontlarla ilgili tüm çalışmalarda ciddi bir başucu aracı olacak kadar kararlı bir yönetim aracı olmuştur. Dolayısıyla, Corel Font Manager'ın, benden geçer nottan fazlasını aldığını net olarak söylemeliyim.
Herkese keyifli grafik-tasarım zamanları dilerim.